Fenyloketonuria

W organizmie białko rozkłada się na aminokwasy, które z kolei wbudowane lub przekształcane zostają w nowe białka potrzebne organizmowi. Służą temu enzymy, które są skomplikowanymi związkami chemicznymi wytwarzanymi przez organizm. Ich zadaniem jest pomoc w dokonywującym się chemicznym przekształceniom.

Organizm dysponuje dużą ilością różnorodnych enzymów, przy czym określone enzymy odpowiadają poszczególnym reakcjom. Przy braku enzymu bądź przy jego niepełnym funkcjonowaniu mówi się o defekcie enzymatycznym. Ma to miejsce w fenyloketonurii. Enzym, którego brak powoduje fenyloketonurię, nosi nazwę hydroksylaza fenyloalaninowa. Defekt enzymatyczny hydroksylazy fenyloalaninowej dotyczy enzymu katalizującego przekształcenie fenyloalaniny do tyrozyny. Wskutek tego organizm musi znaleźć inną drogę pozbycia się nadmiaru fenyloalaniny. Zamiast w tyrozynę przekształca fenyloalaninę w inne związki: kwas fenylopirogronowy (PPA) oraz kwas fenylomlekowy (PLA). Chemicznie biorąc kwasy fenylopirogronowy i fenylomlekowy są "ketonami" i w przypadku fenyloketonurii zostają wydalone z organizmu wraz z moczem. W ten sposób powstała nazwa choroby "fenyloketonuria". Blokada normalnej drogi przekształcenia fenyloalaniny powoduje wzrost jej koncentracji w organizmie - konkretnie we krwi. Poziom fenyloalaniny we krwi rośnie, a produkcja tyrozyny jest niewystarczająca. Tyrozyna potrzebna jest organizmowi przy wytwarzaniu hormonów (m.in. tyroksyny, trójjodotyroniny, adrenaliny) i barwników (melaniny).

 

Co to jest fenyloketonuria (PKU):

Choroba genetycznie uwarunkowana, dziedziczona w sposób autosomatycznie recesywny.
Częstość PKU w Polsce - 1 : 7000 żywo urodzonych noworodków, co 46 zdrowa osoba jest nosicielem zmutowanego genu.

Rozpoznanie - w okresie noworodkowym na podstawie testu przesiewowego.
Diagnostyka różnicowa - konieczna w każdym przypadku hiperfenyloalaninemii, pozwala na określenie przyczyny hiperfenyloalaninemii oraz na określenie ewentualnego defektu poszczególnych składników układu hydroksylującego.
FENYLOALANINA => TYROZYNA

Produkty niskobiałkowe PKU sklep

Produkty niskobiałkowe PKU sklep

Postacie hiperfenyloalaninemii (HPA):

  • łagodna HPA, nie wymagająca leczenia dietetycznego (stężenie fenyloalaniny we krwi poniżej 6 mg/dl)
  • "nieostra" postać PKU
  • klasyczna postać PKU
  • nietypowa postać PKU ( częstość występowania: 1-3%)

Klasyczna postać fenyloketonurii, wynikająca z braku lub znacznego obniżenia aktywności hydroksylazy fenyloalaniny => 90% przypadków hiperfenyloalaninemii.

Nietypowe postacie fenyloketonurii:

  • zaburzenia metaboliczne dotyczące niedoborów układu biopteryn - brak lub niedobór tetrahydrobiopeptyny (kofaktora pterydynowego procesu hydrolizacji
  • fenyloalaniny)
    brak aktywnej formy tetrahydrobiopteryn => zahamowanie hydroksylaz aminokwasów aromatycznych => spadek syntezy neuroprzekaźników.

Objawy PKU:

  • wzrost fenyloalaniny (Phe) we krwi => uszkodzenie OUN
  • zmiany skórne (o charakterze zmian alergicznych lub zapalnych)
  • skłonność do wymiotów (sugerująca zwężenie odźwiernika, ale nie powodująca
  • zahamowania przyrostu masy ciała)
  • wzmożona pobudliwość, spadek napięcia mięśniowego
  • wzmożenie odruchów ścięgnistych
  • drgawki (głównie pod postacią napadów zgieciowych)
  • zbyt wolne przyrosty obwodu głowy - małogłowe (60-90% chorych)!
  • opóźnienie rozwoju psychoruchowego
  • rozcieńczenie barwnika" = jasna karnacja
  • "mysi zapach" => obecność kwasu o-hydroksyfenylooctowego w moczu pacjenta.

Brak charakterystycznych objawów w okresie noworodkowym i wczesnoniemowlęcym

Objawy nietypowych postaci PKU są konsekwencją złożonych nieprawidłowości biochemicznych, dotyczących trwałego deficytu neurotransmiterów:

  • spadek napięcia mięśniowego
  • drgawki - często farmakooporne
  • SZYBKA DEGRADACJA ROZWOJU, pomimo stosowanej diety niskofenyloalaninowej
  • wczesny zgon

Skomentuj artykuł

Zobacz artykuły

Zobacz przepisy

Zamknij
Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką dotyczącą cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce.