Czy celiakia jest chorobą genetyczną?

Czym objawia się celiakia? Odpowiedź znajdziesz w naszym dzisiejszym wpisie!

Celiakia to choroba, o której słyszy się coraz częściej. Jakie czynniki przyczyniają się do jej rozwoju? Geny, niezdrowy styl życia, a może jeszcze coś innego? Czas odpowiedzieć na to ważne pytanie!

Celiakia – co to za choroba i jak się objawia?

Celiakia nazywana jest również chorobą trzewną lub enteropatią glutenozależną. W jej wyniku po spożyciu glutenu dochodzi do niewłaściwej reakcji układu immunologicznego – organizm zaczyna atakować własne tkanki.

Czym jest gluten, który prowadzi do wystąpienia tego typu reakcji? Jest to białko zapasowe, które występuje w zbożach: jęczmieniu, życie, pszenicy. Dlatego, jeśli chorujesz na celiakię, musisz wyeliminować je ze swojej diety (szeroki wybór produktów bez glutenu znajdziesz w sklepie z żywnością bezglutenową).

Po czym poznasz, że Twój organizm nie toleruje glutenu? Do objawów, które mogą świadczyć o chorobie, należy:

ból brzucha,
spadek masy ciała,
biegunka (wodnista lub tłuszczowa),
gorszy apetyt,
wzdęcia i zaburzenia rozwoju u dzieci.

Objawy są dość nieswoiste, ponieważ ból brzucha, czy spadek masy ciała możesz powiązać z innymi przyczynami. Dlatego istotne jest, abyś obserwował, jak Twój organizm reaguje na produkty będące źródłem glutenu.

Choroba, która rozwija się w Twoim organizmie, prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelita cienkiego. Wraz z upływem czasu dochodzi do zaniku kosmków jelitowych, niezbędnych do wchłaniania składników odżywczych. W związku z tym istnieje ryzyko rozwoju niedożywienia oraz niedoborów witamin, czy składników mineralnych.

Choroba trzewna, a geny

Celiakia opisywana jest jako choroba autoimmunologiczna o podłożu genetycznym. Przyczyny jej rozwoju nie zostały do końca zbadane, ale wiele wskazuje na to, że wiąże się z obciążeniem dziedzicznym. Dowodem na to jest, chociażby częstsze występowanie schorzenia u bliźniąt jednojajowych oraz krewnych pierwszego stopnia.

W związku z tym, że choroba ma podłoże genetyczne, w diagnostyce wykorzystuje się m.in. testy genetyczne. W rozwoju celiakii największy udział mają allele, które kodują antygeny HLA-DQ8 oraz HLA-DQ2. Jeśli testy wykażą, że są one nieobecne, można z dużym prawdopodobieństwem wykluczyć ryzyko rozwoju choroby trzewnej. Z drugiej strony, ich wykrycie nie oznacza od razu, że jesteś chory. Możesz być jedynie nosicielem genu predysponującego do rozwoju choroby (występuje on u około 30% zdrowych osób).

Jakie są wskazania do wykonania badania genetycznego? Zaleca się je osobom z grupy podwyższonego ryzyka, czyli:

chorującym na cukrzycę insulinozależną lub inne choroby autoimmunologiczne;
mającym krewnych pierwszego stopnia, którzy chorują na celiakię;
chorującym na zespół Turnera lub Downa.

Oprócz testów genetycznych, w diagnostyce celiakii wykorzystuje się również badania serologiczne oraz biopsję jelita cienkiego.

Dieta jako podstawowy element leczenia celiakii

Jesteś już po wizycie u lekarza, otrzymałeś wyniki badań i wiesz, że chorujesz na celiakię. Co dalej, jak wygląda leczenie? W związku z tym, że Twój organizm źle reaguje na gluten, konieczne będzie wykluczenie z diety jego źródeł.

Dieta to podstawowy element leczenia celiakii. Na szczęście wybór żywności bezglutenowej jest bardzo duży. Dlatego nie musisz martwić się, że jadłospis pozbawiony glutenu będzie mało urozmaicony. Pyszne bezglutenowe potrawy przygotujesz na bazie produktów, które naturalnie nie zawierają szkodliwego białka. Zalicza się do nich np. ryż, komosa ryżowa, kasza jaglana i gryczana, amarantus. Poza tym bez problemu kupisz również makarony i chleb bezglutenowy, a także specjalne mąki do wypieku ulubionych ciast.