Czym są zanieczyszczenia krzyżowe i jak do nich dochodzi?
To właśnie zanieczyszczenia krzyżowe są powodem, dla którego osoby z celiakią lub nietolerancją glutenu tak skrupulatnie dobierają produkty spożywcze. Za ich sprawą nawet produkty naturalnie bezglutenowe mogą stać się źródłem niebezpiecznego alergenu. Sprawdź, jak może dochodzić do zanieczyszczeń krzyżowych i jak ich unikać.
Zanieczyszczenia krzyżowe – co to jest?
Według definicji zanieczyszczenia krzyżowe to transmisja drobnoustrojów, bakterii i alergenów z produktów, na których były one obecne na inne produkty początkowo ich pozbawione wskutek kontaktu bezpośredniego lub pośredniego. Jest to niezwykle ważne w kontekście osób na diecie bezglutenowej. Już niewielka ilość glutenu może doprowadzić do bezobjawowego niszczenia kosmków jelitowych, co doprowadzi do stanu zapalnego lub od razu może wywołać objawy w postaci biegunek, wymiotów czy bólu brzucha.
Do zanieczyszczeń krzyżowych dochodzi w domu, w którym mieszkają osoby zdrowe i osoby na diecie bezglutenowej. Jedynie skrupulatna higiena i świetna organizacja sprzętu kuchennego pozwoli ich uniknąć. Niestety do zanieczyszczenia glutenem może dojść także w zakładzie produkcyjnym. Wówczas produkty, które nie miały prawa zawierać glutenu jak choćby ryż, mogą stać się jego źródłem.
POLECANE PRODUKTY:
Zanieczyszczenia krzyżowe w domu i zakładzie produkcyjnym
Jak dochodzi do zanieczyszczeń krzyżowych? Wystarczy, że w tym samym zakładzie produkcyjnym produkuje się produkty bez glutenu, jak i te, które go zawierają. Alergen wówczas przechodzi z jednych na drugie za pośrednictwem maszyn, akcesoriów czy choćby unosząc się w powietrzu, jak w przypadku mąki pszennej. Wystarczy mały podmuch wiatru, aby wznieść ją w powietrze.
Każdy producent ma obowiązek w składzie produktu zawrzeć informację o potencjalnej obecności alergenu. Z tego powodu niezwykle ważne jest uważne czytanie etykiet.
Niestety do zanieczyszczeń krzyżowych może dojść także w kuchni. Wystarczy, że nie każdy z domowników jest na diecie bezglutenowej. Na przykład w jednym tosterze pieczony jest chleb zwykły i chleb tostowy bezglutenowy. Okruszki mieszają się i zalegają w szczelinach urządzenia, aby później osiąść na produkcie bezglutenowym.
Tak samo można dopuścić do zanieczyszczeń krzyżowych, trzymając w jednym chlebaku pieczywo bezglutenowe i zwykłe, krojąc na jednej desce produkty bez glutenu i te zawierające gluten. Nawet używając piekarnika z termoobiegiem, możesz doprowadzić do zanieczyszczenia. Funkcja ta uruchamia wiatrak, który może spowodować uniesienie się mąki pszennej i osadzenie się jej na ścianach czy innych elementach piekarnika. Podczas pieczenia ciasta bezglutenowego z włączoną funkcją termoobiegu ta sama mąka może osiąść na wypieku. Przerażające, prawda? Sposobem na to jest wyposażenie kuchni w podwójny sprzęt kuchenny – dwa chlebaki, dwie deski do krojenia – najlepiej szklane, czy dwa durszlaki i formy do ciast. Każdy sprzęt, który ma kontakt z żywnością, a którego struktura nie pozwala na bardzo dokładne umycie, powinien być oddzielony od żywności przeznaczonej dla osób na diecie bezglutenowej.
Bezpieczne produkty bezglutenowe
Zanieczyszczenia krzyżowe wymagają od osób z celiakią niezwykłej skrupulatności w doborze produktów do spożycia, a także wręcz wojskowego rygoru w organizacji kuchni. Najbezpieczniej jest kupować produkty w specjalistycznych sklepach z żywnością bezglutenową. Tylko wówczas masz pewność, że produkty nie będą zanieczyszczone alergenem. W sklepach stacjonarnych czy hipermarketach upewnij się, że produkt jest pozbawiony glutenu. Wybierając mąkę ważne, aby miała napis “mąka bezglutenowa”, choćby była zrobiona z ryżu.
Zanieczyszczenia krzyżowe mogą spowodować, że po zjedzeniu nawet naturalnie pozbawionego glutenu produktu zaczniesz odczuwać przykre dolegliwości. Niestety dieta bezglutenowa należy do jednej z najtrudniejszych diet eliminacyjnych. Kupując produkty jedynie z pewnych źródeł, możesz mieć pewność, że nie zostały zanieczyszczone alergenem.
Skomentuj artykuł