Zonulina – co to jest i jaki ma wpływ na choroby układu immunologicznego?

Zonulina jest białkiem powodującym rozszczelnienie bariery jelitowej. Jej obecność w kale lub krwi może świadczyć o złym stanie jelit. Stanowi ona ważny marker w diagnostyce chorób takich jak zespół jelita przesiąkliwego, który z kolei towarzyszy wielu chorobom autoimmunologicznym w tym celiakii.

Zonulina jest białkiem powodującym rozszczelnienie bariery jelitowej. Jej obecność w kale lub krwi może świadczyć o złym stanie jelit. Stanowi ona ważny marker w diagnostyce chorób takich jak zespół jelita przesiąkliwego, który z kolei towarzyszy wielu chorobom autoimmunologicznym w tym celiakii. 

Zonulina – co to jest?

Jak już zostało wspomniane, zonulina jest białkiem, które prowadzi do rozszczelnienia ścian jelita cienkiego i uszkodzenia bariery jelitowej. To z kolei prowadzi do przenikania większych cząstek składników odżywczych i patogenów z jelita do krwi. Stan ten określany jest mianem jelita przesiąkliwego i może być przyczyną wielu chorób autoimmunologicznych, cukrzycy czy alergii. 

Odkrycie zonuliny w 2000 roku przez Alessio Fasano doprowadziło do rozwoju badań diagnostycznych w kierunku zespołu przesiąkliwego jelita. Zonulina obecna w kale lub krwi może określić stan jelit i ewentualnych jego nieszczelności. Badania z krwi jednak mogą być niedokładne. Z tej prostej przyczyny, że zonulina wydzielana może być nie tylko przez jelito, ale także wątrobę, tkankę tłuszczową czy serce. Drugim powodem jest jej niestała ilość w krwi. 

Kiedy zonulina przedostaje się do krwi, układ immunologiczny zaczyna na nią reagować, produkując przeciwciała. Pojawiają się zatem pomysły, aby w diagnostyce mierzyć raczej poziom przeciwciał niż zonuliny we krwi. Ich poziom bowiem jest stabilny i zależy od ilości tego białka we krwi. 

Zonulina a celiakia i inne choroby układu immunologicznego

Zły stan jelit i duża przepuszczalność bariery jelitowej jest ważną przyczyną wielu chorób autoimmunologicznych. Im większa nieszczelność jelit, tym większa możliwość przedostania się do krwi białek, które system immunologiczny rozpozna jako wrogie. To może prowadzić do powstawania stanów zapalnych jelit, alergii pokarmowych czy nawet reumatoidalnego zapalenia stawów

W kontekście celiakii zonulina pełni dwojaką funkcję. Gluten, jako białko, uszkadza ścianki jelita osób go nietolerujących i powoduje zwiększone stężenie zonuliny we krwi oraz kale. Może więc być ważnym czynnikiem diagnostycznym celiakii, którą należy potwierdzić innymi badaniami. Z drugiej strony uwalnianie zonuliny może mieć inne przyczyny. Powodowana tym większa przepuszczalność bariery jelitowej prowadzi do przenikania także nietrawionych cząstek glutenu do krwi. To z kolei może doprowadzić do rozwoju celiakii – jak donoszą niektóre z badań.

U osób chorych na celiakię wystarczy wprowadzenie do diety żywności bezglutenowej, by zaobserwować złagodzenie objawów choroby i zwiększenie szczelności jelit. Trudniejszym przypadkiem jest jednak sytuacja, w której to nie gluten powoduje uwalnianie zonuliny i nieszczelność jelita. Przyczyną może być choćby nadużywanie antybiotyków, alkoholu czy grzybica jelit. Wówczas niezwykle ważne jest prowadzenie dalszej diagnostyki. 

Dziś zonulinę określa się jako marker złego stanu zdrowia. Na podstawie wyników można określić szansę na wyleczenie lub złagodzenie objawów różnych chorób autoimmunologicznych czy stanów zapalnych jelit.  

Nie tylko gluten może prowadzić do nieszczelności jelit, a tym samym produkty bezglutenowe niekoniecznie mogą prowadzić do uspokojenia objawów choroby. Jednak odkrycie zonuliny i możliwe badania przeciwciał tego białka mogą pomóc osobom z celiakią w określeniu stanu jelit i szczelności bariery jelitowej. Dzięki temu prostemu badaniu mogą kontrolować stan swoich jelit i skuteczność prowadzenia diety bezglutenowej. 

Skomentuj artykuł

Zamknij
Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką dotyczącą cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce.