Czy gluten ma wpływ na samopoczucie?
Często uważa się, że zły humor, smutek i uczucie rozstrojenia powodowane są życiowymi problemami. Jednak mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że istotny wpływ na samopoczucie mają różnego rodzaju nietolerancje pokarmowe, a w tym również celiakia. Jak to się dzieje, że z powodu zaburzeń układu pokarmowego cierpi układ nerwowy i jakie są pierwsze sygnały ostrzegawcze, że coś jest nie tak?
Choroby psychiczne a gluten
Jedne z najczęstszy dolegliwości przy nietolerancji glutenu to nieprawidłowości układu pokarmowego. Obserwuje się zazwyczaj bóle brzucha, wzdęcia oraz biegunki. Jednak poza typowymi jelitowymi objawami, wyróżnia się również zmiany zachodzące w układzie nerwowym. Wiele zaburzeń na tym tle jest bezpośrednio powiązanych ze spożywaniem glutenu. Stąd przy celiakii wyróżnia się m.in.: zaburzenia lękowe, depresję, zaburzenia nastroju, schizofrenię, ADHD, czy autyzm.
Dzieje się tak, gdyż podczas nieprawidłowego trawienia glutenu oraz kazeiny powstają gliadomorfiny i kazomorfiny. Są to substancję, które mogą przyczyniać się do rozwoju autyzmu oraz niekorzystnie wpływać na ośrodkowy układ nerwowy. Ponadto zmniejszone możliwości wchłaniania składników odżywczych również sprzyjają rozwojowi chorób psychicznych. Niedobór kwasu foliowego, magnezu, wapnia, witamin z grupy B, czy witamin A, D, E, K może zaburzać działania neuroprzekaźników w układzie nerwowym. Z tego powodu bezglutenowe produkty często wzbogacane są o tzw. superfoods, czyli składniki o wysokich wartościach odżywczych i antyoksydacyjnych, które wykazują również działanie przeciwdepresyjne.
Depresja a gluten
Gluten powoduje 55 chorób o charakterze immunologicznym, psychicznym czy hormonalnym. W związku z wieloletnim bólem i ciągłym nawarstwianiem oraz nasilaniem się dolegliwości związanych z nietolerancją glutenu poziom samopoczucia może być znacznie niższy niż u osób zdrowych. Tak nieprzyjemne i kłopotliwe objawy towarzyszące chorobie trzewnej jak poronienia, niepłodność, zapalenia skóry lub tarczycy mogą mieć dodatkowo niekorzystny wpływ na psychikę człowieka.
Depresja nerwicowa pojawia się znacznie częściej u osób ze zdiagnozowaną celiakią niż w ogólnej populacji. Natomiast w przypadku nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten (NCNG), stwierdzono dwukrotnie częstsze występowanie zaburzeń psychicznych.
Związek cytokin z nietolerancją glutenu
U osób chorych na celiakię podwyższona jest przepuszczalność bariery jelita cienkiego. W związku z tym do krwi przenikają strawione bądź też niestrawione pokarmy oraz bakterie i toksyny. Prowadzi to do odpowiedzi autoimmunologicznej. Przez co z zasady nieszkodliwe pokarmy są traktowane przez organizm jak patologiczne mikroorganizmy. Dalsze ich spożywanie powoduje chroniczny stan zapalny, a w konsekwencji uwalnianie cytokin prozapalnych (interleukina-1, interleukina-6, TNFα) oraz dużych ilości wolnych rodników.
Cytokiny to substancje białkowe, które regulują aktywność krwinek i innych komórek podczas procesów zapalnych. Wiele badań wykazało, że ich podwyższony poziom wpływa na rozwój depresji oraz stanów lękowych.
Gluten a ból głowy
U osób borykających się z przewlekłymi bólami głowy upatruje się związku schorzenia z nietolerancjami pokarmowymi. To właśnie różnego rodzaju alergie na składniki zawarte w pożywieniu są przyczyną pojawienia się migreny pokarmowej. Okazuje się, że gluten i ból głowy mają ze sobą wiele wspólnego. Białko roślinne często podawane jest jako czynnik je wzmagający. Dzieje się tak za sprawą toksycznego działania glutenu.
Przechodząc na dietę bezglutenową, bóle zaczynają znikać i jedynie co jakiś czas pojawia się tzw. aura wzrokowa, czyli zaburzenia widzenia i migotanie obrazu. Pacjenci konsekwentnie przestrzegający zasad bezglutenowego żywienia po 6 miesiącach odnotowują zwykle całkowite ustąpienie migreny.
POLECANE PRODUKTY:
Gluten a schizofrenia
Wyraźną reakcję na dietę bezglutenową zaobserwowano u pacjentów ze stwierdzoną schizofrenią. Po zmianie trybu żywienia ustępują objawy psychozy oraz następuje całkowita normalizacja przepływu płynów mózgowych. Dodatkowo znikają halucynacje, urojenia, upośledzenia percepcji i emocji. Badania opisane w pracy „Znaczenie zaburzenia osi jelitowo-mózgowej i nadwrażliwości na antygeny pokarmowe w etiopatogenezie schizofrenii” przedstawiają, że obecność w moczu egzorfin, które mogą się pojawić wraz ze spożyciem glutenu potwierdzają zależność między alergią na gluten a występowaniem psychoz. Ponadto po odstawieniu diety bezglutenowej symptomy zaburzeń psychicznych powracają.
Podsumowanie
Złego samopoczucia ani chronicznych bólów głowy nie należy bagatelizować. Ponadto, gdy dochodzi do podejrzenia depresji, powinniśmy niezwłocznie udać się do specjalisty. W takich przypadkach warto wykonać również badania pod kątem celiakii. Tym bardziej, że nieleczona choroba trzewna objawia się bardzo przykrymi dolegliwościami, które pogłębiają dyskomfort psychiczny.
Skomentuj artykuł