Dieta bez laktozy i glutenu
W chwili rozpoznania choroby trzewnej często oprócz diety bez glutenu zalecana jest też dieta bez laktozy. Nietolerancja cukru mlecznego, będąca wynikiem celiakii, często bywa przejściowa, a jej objawy ustępują w wyniku regeneracji kosmków jelitowych. Wówczas przy zachowaniu rygorystycznej diety bezglutenowej, można spróbować wprowadzać pojedyncze produkty mleczne i obserwować reakcję organizmu. Na początku najlepiej, by były to sery oraz napoje fermentowane, które są lepiej tolerowane.
Upośledzenie trawienia laktozy nie musi być jednak związane z celiakią. U części osób, także tych, które nie cierpią na schorzenia glutenozależne, może mieć miejsce postępująca nietolerancja laktozy związana z obniżaniem się aktywności enzymatycznej wraz z wiekiem. Objawia się ona dyskomfortem trawiennym po spożyciu produktów zawierających laktozę. Nasilenie i wystąpienie objawów zależy od ilości spożytego cukru mlecznego, osobistych uwarunkowań lub rodzaju pokarmu.
Laktoza w produktach spożywczych
Lepiej trawione są produkty mleczne fermentowane np. jogurty, kefiry, czy maślanki. Zawierają one bakterie probiotyczne, które produkują laktazę, dzięki czemu wspierają proces trawienny cukru mlecznego. Najwyższa zawartość laktozy występuje w mleku niezależnie od gatunku (np. mleko krowie, czy kozie). Dlatego osoby z objawami nasilonej nietolerancji laktozy powinny go unikać. Najmniejszą ilość laktozy zawierają natomiast żółte twarde sery oraz pleśniowe.
Laktoza jest też często dodawana do innych produktów spożywczych. Ma to na celu poprawę smaku czy właściwości wyrobu. Dlatego osoby o niskim progu tolerancji laktozy powinny wnikliwie czytać składy produktów. Informacja o zawartości cukru mlecznego jest obowiązkowa i powinna być wyróżniona tak, jak wszystkie inne alergeny. Niektórzy producenci stosują własne znaki graficzne z informacją, że produkt jest wolny od laktozy lub mleka, co stanowi dodatkowe ułatwienie w wyborze takiego artykułu.
Produkty bez laktozy i bez glutenu
Przechodząc na dietę bez laktozy i bez glutenu należy zadbać o posiłki, które kompleksowo odżywią organizm. Przy celiakii występuje duże ryzyko niedoborów witamin A, E z grupy B, magnezu czy kwasu foliowego. Z jednej strony wynika to z upośledzenia wchłanialności mikroskładników. Z drugiej zaś strony jest to dieta eliminacyjna. Z tego względu należy zadbać o odpowiednie zamienniki lub suplementację witamin i minerałów.
W przypadku diety bez laktozy sytuacja wygląda podobnie. Wyłącza się z jadłospisu wiele produktów mlecznych, gdyż zawierają one laktozę. Jednocześnie są też głównym źródłem dużych ilości wapnia, które jest budulcem kości oraz zębów. Ponadto odgrywa ono bardzo ważną rolę w organizmie przy przesyłaniu sygnałów nerwowych, pracy mięśnia sercowego, czy mięśni gładkich. Dlatego należy przy tym zadbać o codzienne dostarczenie odpowiednich porcji wapnia. Przy diecie bez laktozy i bez glutenu sprawdzą się takie produkty jak:
- napoje ryżowe, sojowe lub migdałowe będące zamiennikiem mleka,
- sery żółte (mimo że są pozyskiwane z mleka, są naturalnie pozbawione laktozy na skutek procesu fermentacji mlekowej, który zachodzi podczas produkcji tych serów),
- jaja,
- fasola i inne warzywa strączkowe,
- brokuły, kalafior, inne warzywa kapustne,
- orzechy, migdały, nasiona np. słonecznika, maku, chia,
- mąka i przetwory z ryżu, siemienia lnianego, dyni, amarantusa, quinona, teff, sorgo, proso, gryki,
- płatki owsiane bezglutenowe
W większości produktów przetworzonych w postaci wzmacniacza smaku pojawia się laktoza. Będąc na diecie bez glutenu i bez laktozy takie artykuły nie powinny wchodzić w jadłospis pacjenta. Jeszcze większą ostrożnością w sporządzaniu menu należy wykazać się przy chorobie trzewnej.
Jednak wielu producentów żywności bezglutenowej bierze również pod uwagę możliwość występowania u celiaków innych alergii pokarmowych. W związku z tym można spotkać się z bogatą ofertą produktów bez laktozy i bez glutenu jednocześnie. Wśród nich można wyróżnić różnego rodzaju chleby, makarony, przekąski, ciasta, biszkopty, a nawet zupy i przyprawy.
POLECANE PRODUKTY:
Podsumowanie
Konsumenci coraz częściej poszukują produktów pozbawionych zarówno glutenu, laktozy, jak i cukru. Jest to efekt wzrostu występowania i diagnozowania nietolerancji pokarmowych oraz poszerzającej się świadomości społeczeństwa w zakresie żywienia i zdrowia. Na szczęście producenci starają się sprostać tym oczekiwaniom, oferując szeroki asortyment produktów, które mimo braku wymienionych składników, nadal pozwalają cieszyć się pełnią smaku i dużą ilością wartości odżywczych.
Skomentuj artykuł