Podstawowe objawy nietolerancji glutenu
Objawy nietolerancji glutenu nie sprzyjają jednoznacznej diagnozie, gdyż są charakterystyczne dla wielu innych schorzeń, a szczególnie nietolerancji pokarmowych. Ponadto symptomy dla różnych jednostek chorobowych związanych z glutenem, czyli celiakii, alergii oraz nadwrażliwości na gluten są bardzo podobne. Z tą różnicą, że występują w różnym wieku, o różnej intensywności i długości trwania. Jakie są objawy nietolerancji glutenu?
Kiedy występują pierwsze objawy?
Reakcja organizmu na gluten może być natychmiastowa lub opóźniona. Jeżeli dotyczy ona alergii, to powinna pojawić się niemal od razu po spożyciu glutenu. Może to nastąpić nawet w ciągu kilku minut. Na przestrzeni 24-36 godzin objawy będą się pogłębiać (szczególnie skórne). Zmiany oraz dolegliwości, które pojawią się po kilku godzinach lub dniach od spożycia glutenowego posiłku, są typowe dla NCNG, czyli nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten. W przypadku choroby trzewnej inaczej zwanej celiakią objawy mogą wystąpić po kilku tygodniach, a nawet miesiącach.
Jelitowe objawy nietolerancji glutenu
Jelitowe objawy nietolerancji glutenu dotyczą dolegliwości bezpośrednio związanych z żołądkiem i będą silnie odczuwalne. Dwa najczęściej spotykane objawy zarówno u dzieci, jak i dorosłych to wzdęcia oraz bóle brzucha. Często występują również biegunki, nudności, zaparcia, czy wymioty. Występowanie tych dolegliwości jest typowe również dla innych schorzeń, czy alergii. Jednak podejrzewając nietolerancję glutenu, należy zwrócić uwagę na występowanie tychże symptomów, gdyż pojawiają się one niemal u każdego pacjenta cierpiącego na nietolerancję glutenu.
Pozajelitowe objawy nietolerancji glutenu
Pozajelitowe objawy nietolerancji glutenu podobnie jak jelitowe występują również w przypadku wielu innych zachorowań. Manifestacja nietolerancji glutenu może występować przez tak niepozorne dolegliwości, jak afty w jamie ustnej, czy współistniejącą z wieloma innymi chorobami cukrzycę, a nawet depresję. Nietolerancja glutenu może objawiać się niekorzystnymi zmianami zachodzącymi m.in. w układzie endokrynnym, krwionośnym, kostno-stawowym, nerwowym, czy rozrodczym.
Objawy kostno-stawowe nietolerancji glutenu:
- osteoporoza
- zapalenie stawów
- bóle mięśni
- bóle kostne.
Objawy skórne nietolerancji glutenu:
- wypryski
- pokrzywka
- zapalenie skóry
- choroba Dühringa (opryszczkowe zapalenie skóry).
Objawy neurologiczno-psychiatryczne nietolerancji glutenu:
- ataksja
- padaczka
- konwulsje
- neuropatia
- depresja
- schizofrenia
- otępienie.
Objawy ginekologiczne nietolerancji glutenu:
- zaburzenia miesiączkowania
- niepłodność
- poronienia
- hipotrofia wewnątrzmaciczna (zahamowanie wzrostu płodu).
Objawy endokrynologiczne (hormonalne) nietolerancji glutenu:
- cukrzyca typu I
- zapalenie tarczycy Hashimoto
- choroba Addisona
- choroba Gravesa-Basedova.
Objawy hematologiczne nietolerancji glutenu
Manifestacja celiakii przez układ krwionośny może objawiać się anemią (niedokrwistością) spowodowaną przez niedobór żelaza, gdyż organizm jest niewydolny w kwestii wchłaniania wartości odżywczych. Dodatkowo wskazuje się rzadziej na chorobę Raynauda, czyli napadowy skurcz tętnic u rąk i stóp. Ta dolegliwość charakteryzuje się nieprzyjemnym, a nawet bolesnym mrowieniem palców oraz ich zblednięciem.
Objawy nietolerancji glutenu, a wiek
Występowanie charakterystycznych objawów dla nietolerancji glutenu jest zależne od wieku pacjenta. U niemowląt są to najczęściej symptomy jelitowe. U dzieci można zaobserwować już dolegliwości pozajelitowe, a szczególnie zmiany skórne oraz zaburzenia związane z objawami ginekologicznymi. U dorosłych natomiast pojawiają się dolegliwości neurologiczno-psychiatryczne, endokrynologiczne oraz ginekologiczne, a rzadziej jelitowe.
Objawy nietolerancji glutenu u niemowląt:
- biegunka
- zaparcia
- wymioty.
POLECANE PRODUKTY:
Objawy nietolerancji glutenu u dzieci:
- niski przyrost i niedobór masy ciała
- opóźnienie dojrzewania płciowego
- uporczywe afty w jamie ustnej
- trudności w nauce
- zaparcia
- niedokrwistość oporna na leczenie
- zaburzenia szkliwa zębowego.
Objawy nietolerancji glutenu u dorosłych
- depresja lub obniżenie nastroju
- brak miesiączki u kobiet
- bezpłodność
- osteopenia lub osteoporoza
- nadczynność tarczycy
- bóle stawów i kości.
Podsumowanie
W zależności od jednostki chorobowej objawy nietolerancji glutenu mogą się przenikać. Z racji tego, że są one też charakterystyczne dla schorzeń niezwiązanych z glutenem, należy poddać się badaniom, które wykluczą lub potwierdzą nietolerancję. Jeżeli wyniki będą pozytywne, należy dokładnie wskazać na celiakię, alergię lub nadwrażliwość. Jest to istotne, gdyż każda z tych jednostek chorobowych wykazuje inny czas pojawiania się objawów oraz ich trwania, a także sposób leczenia.
Ponadto w przypadku celiakii leczenie dietą bezglutenową jest niezbędne już do końca życia. Jeżeli jednak ma się do czynienia z alergią na gluten, dieta bezglutenowa z reguły potrzebna jest jedynie przez pewien okres. Alergia po jakimś czasie ustępuje i można włączać do jadłospisu produkty glutenowe. W przypadku nadwrażliwości wciąż nie do końca wiadomo, jak zachowuje się organizm, gdyż została ona zidentyfikowana stosunkowo niedawno. Dodatkowo w przypadku nadwrażliwości uwzględnia się konsekwencje związane ze spożywaniem tzw. FOODMAPs, czyli produktów łatwo fermentujących i zaleca się stosowanie diety wykluczającej tego typu wyroby.
Skomentuj artykuł