Choroba Dühringa - co warto wiedzieć o skórnej postaci celiakii?
Skórne wykwity to jeden z objawów spożycia glutenu. Gdy na naszym ciele zauważymy swędzące grudki, nie jest łatwo od razu określić, jaka jest przyczyna pojawienia się ich. Zazwyczaj wiąże się to z różnymi nietolerancjami pokarmowymi. Często, dopiero po wielu badaniach i wizytach u specjalistów diagnozuje się chorobę Dühringa. Czym jest to dziwnie brzmiące schorzenie i co je wywołuje?
Czym jest choroba Dühringa?
Choroba Dühringa inaczej określana, jako opryszczkowe zapalenie skóry lub zespół jelitowo-skórny. Podobnie jak celiakia należy do autoimmunologicznych chorób glutenozależnych i jest skórną reakcją organizmu na nietolerancję glutenu. Nazwa pochodzi od amerykańskiego dermatologa Luisa Dühringa, który w 1884 roku opisał przewlekłe zmiany skórne, typowe dla tego schorzenia. Jednak dopiero w 1969 roku odkryto związek objawów ze spożyciem glutenu i możliwość leczenia ich dietą bezglutenową. Choroba nazywana jest opryszczkowym zapaleniem skóry, jednak występujące na skórze wykwity są tylko podobne do wirusowej opryszki. Ich powstawanie z wirusami nie ma nic wspólnego, a związane jest z nietolerancją białka zbóż.
Co odróżnia chorobę Dühringa od klasycznej postaci celiakii?
Choroba Dühringa podobnie, jak celiakia jest manifestacją nietolerancji glutenu, która objawia się zmianami skórnymi. Jest to reakcja organizmu na spożycie glutenu. Z tego względu opryszczkowe zapalenie skóry często nazywa się skórną postacią celiakii. W chorobie trzewnej pod toksycznym wpływem działania glutenu dochodzi do zaniku kosmków jelitowych. Następstwem jest upośledzenie wchłaniania w przewodzie pokarmowym. Może to prowadzić do niedoborów kwasu foliowego oraz żelaza, co sprzyja anemii. Zdarza się, że występują również braki wapnia oraz witamin D i K, co może negatywnie odbić się na stanie naszych kości oraz krzepliwości krwi. Dodatkowo występują bóle brzucha, biegunki, a nawet wzdęcia. Symptomy w celiakii mają charakter głównie jelitowy, ale mogą mieć też podłoże neurologiczne. Więcej o klasycznej celiakii pisaliśmy tutaj - Celiakia a nietolerancja glutenu.
Objawy choroby Dühringa mają ścisły związek ze skórą człowieka. W trakcie tej dolegliwości nie ma objawów jelitowych. Dodatkowo opryszczkowe zapalenie skóry ma również zdefiniowane predyspozycje genetyczne i często występuje w rodzinach, w których zdiagnozowano już celiakię.
Objawy choroby Dühringa
Objawy choroby Dühringa to skórne wykwity, czyli:
- rumienie,
- pęcherze i pęcherzyki,
- grudki,
- krosty,
- bąble pokrzywkowe.
Te zmiany charakteryzują się różowym bądź białym zabarwieniem, a ich wnętrze wypełnia płyn. Bywają bardzo swędzące, co prowadzi do rozdrapań, a w ostateczności strupów i trudno gojących się ran. Zmiany w trakcie opryszczkowego zapalenia skóry występują w charakterystycznych miejscach. Są to najczęściej twarz, skóra głowy, kolana, łokcie, okolice kości krzyżowej, pośladki i plecy.
Część pacjentów (około 10% chorujących na chorobę Duhringa) skarży się również na dolegliwości ze strony układu pokarmowego, wynikające z uszkodzenia lub zaniku kosmków jelitowych. Często stwierdza się współistnienie defektów szkliwa zębowego. Po spożyciu pokarmów z dużą ilością jodu takich jak, ryby czy owoce morza objawy skórne się nasilają.
Choroba Dühringa niesie za sobą ryzyko powikłań związanych z wtórnymi zakażeniami. Wynika to z intensywnego drapania swędzących zmian skórnych. Nieleczona choroba Dühringa ze współistniejącym przewlekłym stanem zapalnym w jelitach zwiększa ryzyko zachorowania na raka jelit. Pojawia się również problem niedokrwistości i osteoporozy z powodu złego wchłaniania witamin i składników mineralnych.
Jak i gdzie diagnozować chorobę Dühringa?
Jeżeli podejrzewamy chorobę Dühringa, należy udać się do lekarza gastroenterologa, który zleci wykonanie badań. U około 70% przebadanych pacjentów stwierdza się dodatni poziom przeciwciał przeciwko endomysium mięśni gładkich (IgAEmA). W pierwszej kolejności należy oznaczyć ich poziom w celu postawienia prawidłowej diagnozy. W przypadku uzyskania dodatniego wyniku IgAEmA w celu oceny nasilenia zmian w jelicie cienkim, zaleca się wykonanie również biopsji jelitowej.
Ponadto przeprowadza się biopsję zdrowej skóry – najlepiej z pośladka. Badanie to uważane jest za niemal 100% swoiste w kierunku choroby Dühringa.
Leczenie choroby Dühringa
Podstawą leczenia potwierdzonej choroby Dühringa jest ścisła dieta bezglutenowa. Ustępowanie zmian skórnych obserwuje się jednak dopiero po ok. 6 miesiącach stosowania diety. W zależności od zaawansowania choroby i podatności, okres ten może wydłużyć się nawet do kilku lat. Jest to jedyne zalecane długotrwałe leczenie tego schorzenia.
Drugim elementem leczenia powinno być ograniczenie spożycia jodu. Przy bardzo nieustępliwych i uciążliwych objawach pomimo stosowania diety, należy rozważyć ewentualne włączenie leczenia farmakologicznego i stosowania maści przeciwświądowych.
Choroba Dühringa u dzieci
Choroba Dühringa objawia się najczęściej między 14 a 40 rokiem życia. Zdarza się jednak, że diagnozuje się ją również u młodszych dzieci. Mogą u nich występować także zmiany pęcherzykowe i nadżerkowe w obrębie śluzówki jamy ustnej. W przypadku wystąpienia opryszczkowego zapalenia skóry u dzieci rodzice powinni zachować ostrożność. Zmiana nawyków żywieniowych dzieci, związana z przejściem na dietę bezglutenową może być ciężka. Zwłaszcza w szkole lub na wycieczkach. Wówczas warto kompleksowo zaopatrzyć dziecko w bezglutenowe śniadania, lunche oraz przekąski. Wtedy w szkole nie będzie ulegać pokusom tradycyjnych smakołyków i nacieszy się własnymi. Warto też tę kwestię poruszyć z personelem placówki, by otrzymać z ich strony wsparcie.
POLECANE PRODUKTY:
Jaką dietę stosować w przypadku choroby Dühringa?
W chorobie Dühringa należy przestrzegać diety bezglutenowej. Chory musi zatem unikać tych produktów, które w swoim składzie zawierają takie zboża jak pszenica, żyto, owies, czy jęczmień. Nie można używać produktów wytworzonych z tych roślin, takich jak mąka, kasza, makaron, pieczywo. Spożywać można produkty naturalnie bezglutenowe: warzywa, owoce, mięso, orzechy, kukurydzę, ryż, ziemniaki, soję, proso, grykę, amarantus, soczewicę, fasolę. Natomiast przy wyborze produktów gotowych i przetworzonych należy zwrócić uwagę na oznaczenia. Najlepiej, aby zawierały informację, że produkt nie zawiera glutenu. Ponadto powinny mieć licencjonowany znak przekreślonego kłosa. Brak informacji o tym, że w produkcie można znaleźć gluten, wcale nie oznacza, że go tam nie ma.
Początki stosowania diety bezglutenowej są ciężkie, z tego względu pożądane efekty przychodzą z opóźnieniem. Zanim przywykniemy do zmiany stylu żywienia, popełnimy wiele błędów, o tym jak ich uniknąć dowiedzieć można się z artykułu – „Najważniejsze błędy w diecie bezglutenowej - jak ich uniknąć?”
Czy choroba Dühringa jest zakaźna?
Ze względu na swoje podłoże genetyczne choroba Dühringa nie jest chorobą zakaźną. Zmiany skórne pojawiają się ze względu na spożycie glutenu, a nie ze względu na styczność z osobą, która choruje na opryszczkowe zapalenie skóry. Nie ma przeciwwskazań do kontaktu z pacjentami brykającymi się ze skórną postacią celiakii.
Czy choroba Dühringa jest dziedziczna?
Choroba Dühringa ma związek z dziedziczeniem. Często obserwuje się występowanie opryszczkowego zapalenia skóry w rodzinach, w których ktoś już choruje na celiakię. Istnieje również ryzyko wystąpienia choroby u dziecka, jeśli rodzic ma zdiagnozowaną skórną postać celiakii. Jednak nie jest to jednoznaczne z tym że dziecko zawsze musi dziedziczyć dolegliwości.
Podsumowanie
Choroba Dühringa to uciążliwe schorzenie, którego diagnostyka nie jest łatwa. Nie należy go lekceważyć. W przypadku podejrzeń powinniśmy udać się do specjalisty. Tym bardziej że podczas licznych rozdrapań zmian skórnych, może wdać się zakażenie. Warto przebadać się wówczas również na celiakię, bo zdarzają się przypadki współwystępowania obu chorób.
Wszelkie objawy związane ze spożyciem glutenu, mogą być leczone jedynie dietą bezglutenową. Z tego względu dobrze jest zadbać o konsultacje dietetyczne. Śledzenie informacji oraz nowości związanych z bezglutenowym żywieniem, może pomóc zwalczać chorobę Dühringa. Dodatkowo trzeba pamiętać o tym, by ograniczać spożycie jodu.
Choroba Dühringa - najczęstsze pytania
Celiakia czy choroba Dühringa, jak rozróżnić?
Objawy zarówno celiakii, jak i choroby Dühringa pojawiają się wraz ze spożyciem glutenu. Z tą różnicą, że przy celiakii symptomy mogą mieć charakter jelitowy, psychiczny, czy skórny. Z kolei w chorobie Dühringa reakcją orgiazmu są jedynie zmiany skórne.
Czy choroba Dühringa jest dziedziczna?
Choroba Dühringa ma zdefiniowane identyczne predyspozycje genetyczne jak celiakia. Dlatego istnieje ryzyko dziedziczenia, jeśli rodzic dziecka choruje. Mimo zwiększonego ryzyka nie ma 100% pewności, że dziecko odziedziczy chorobę.
Czy choroba Dühringa jest uleczalna?
Chorobę Dühringa leczy się stosowaniem ścisłej diety bezglutenowej. Jednak ustępowanie zmian może być zauważalne nawet dopiero po upływie 6 miesięcy od jej stosowania.
Choroba Dühringa, co można jeść?
Przy chorobie Dühringa należy ściśle przestrzegać diety bezglutenowej i wyeliminować produkty pszenne jak biały chleb, makaron i glutenowe mąki. Jadłospis musi być różnorodny i odpowiednio skomponowany, by dostarczyć organizmowi wszystkich niezbędnych składników. Warto zwiększyć ilość spożywanych w ciągu dnia naturalnie bezglutenowych warzyw i owoców.
Jak zdiagnozować chorobę Duhringa?
Należy udać się do lekarza gastroenterologa. Zleci on przeprowadzenie badań na poziom przeciwciał przeciwko endomysium mięśni gładkich (IgAEmA). W przypadku symptomów z jelita zalecić może również jego biopsję.
Skomentuj artykuł